De Dorn therapie (ook wel: "Dorn methode") is een uitvinding van de medische leek, boer en zagerij-eigenaar Dieter Dorn (* 13 augustus 1938 - † 19 januari 2011) uit Lauterach bij Memmingen.
Dorn therapie (Dorn methode) is een alternatieve medische methode die - naar verluidt - wordt gebruikt om "beenlengteverschillen" te behandelen. Het kan gezien worden als een variant van chiropractie met elementen uit de traditionele Chinese geneeskunde.
De Dorn methode is vooral te vinden in Duitsland. Vaak wordt deze methode gecombineerd met massage volgens Rudolf Breuß (toen als "Dorn-Breuß-Methode").
De kosten van een Dorn therapie worden niet gedekt door de wettelijke ziektekostenverzekeringen, omdat er geen bewezen effectiviteit is.
Achtergrond en inhoud van de therapie
Vanaf ongeveer 1975 ontwikkelde de leek Dieter Dorn een aanvullende medische, manuele methode, die hij op de markt bracht in boeken en cursussen. Kenmerkend voor de Dorn therapie is de manuele manipulatie van de wervelkolom van de behandelde persoon. Dorn beschrijft dit bijvoorbeeld in het door hem geschreven boek "Die Haltungsschule der Dorn Methode". Dorn beschrijft (2e editie 2013, pagina 100) hoe de behandelaar de duimen van beide handen rechts en links van de wervelkolom van de te behandelen persoon plaatst en de wervelkolom vervolgens van onder naar boven palpeert:
Als hij "een verschoven of verdraaide wervel vindt, duwt hij deze in de juiste positie met zijn duim op het proces van de wervelkolom. Naar links verschoven wervels moeten naar rechts worden verplaatst en andersom". [Opmerking: Dit betekent waarschijnlijk dat wervels die naar rechts zijn verschoven naar links moeten worden geduwd].
Tijdens deze procedure moet de te behandelen persoon zijn of haar blik recht vooruit richten en losjes zwaaien, vanuit het schoudergewricht, met de tegenovergestelde arm of met beide armen in dezelfde richting. De behandelde persoon moet langzaam uitademen ("zo hoorbaar mogelijk").
De Dorn therapie wijst specifiek verkeerde posities (of vermeende verkeerde posities) van bepaalde, individuele wervels toe aan specifieke gezondheidsproblemen, bijv. oogproblemen worden toegewezen aan de 2e halswervel, tanden en oren, evenals oorsuizen en acne aan de 3e en 4e halswervel.
De therapie van Dorn is gebaseerd op een mechanistische kijk op de mens. Dorn gaat ervan uit (zonder bewijs) dat een bepaalde skeletstatiek optimaal is en verklaart - op basis hiervan - alle mogelijke klachten door te beweren dat deze gebaseerd zijn op een verstoorde statiek.
De oorzaak is meestal een "bekkenscheefstand". Dorn heeft zelf meerdere keren verklaard dat "bijna iedereen een bekkenscheefstand heeft die terug te voeren is op een ontwrichting van het heupgewricht". Als dit het geval zou zijn, zou de "bekkenscheefstand" de normale toestand zijn en nauwelijks als "pathologisch" kunnen worden beschouwd.
Een Dorn therapie begint ofwel met een "diagnose" van een (vermeende) bekkenscheefstand of met de (vaak uiterst twijfelachtige) "diagnose" van een "beenlengteverschil" (waarbij de behandelde persoon op zijn buik of op zijn rug ligt).
In het bijzonder de theorie van een "bekkenscheefstand" die wordt voorgestaan door Dorn gebruikers, die veroorzaakt zou worden door een femurkop die niet goed in de gewrichtskom zit, wordt door experts vanuit het perspectief van de wetenschappelijke geneeskunde aangehaald als bewijs van een gebrekkig denkmodel van de Dorn methode.
Dorn, een medische leek, gaf het volgende commentaar aan het tijdschrift "Gesundheitstrend":
"Als ik anatomische kennis had gehad, had ik alles zo ingewikkeld gezien dat ik veel dingen niet had durven doen."
De "Dorn therapie" wordt niet algemeen erkend, omdat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de effectiviteit ervan in de vorm van klinische studies. Reclameclaims die vaak verwijzen naar ziektebeelden (spit, urgency, kortademigheid) waarvoor de Dorn therapie verlichting of genezing zou kunnen bieden, zijn dus uiteindelijk wetenschappelijk uit de lucht gegrepen.
De pathomechanismen zijn ook niet bewezen of volkomen ongeloofwaardig. Met name de theorie van een bekkenscheefstand die door Dorn-gebruikers wordt voorgestaan, en die wordt veroorzaakt door een zogenaamd "verkeerd zittende femurkop in de gewrichtskom", wordt - integendeel - door deskundigen vanuit het perspectief van de wetenschappelijke geneeskunde aangehaald als bewijs van een gebrek aan medische basiskennis en een volledig ongeschikt denkmodel van de Dorn-methode.
Is Dorn therapie gevaarlijk?
De vraag is moeilijk te beantwoorden, het begint al met het feit dat er geen uniforme en geldige richtlijnen zijn voor de toepassing; met andere woorden, wat de ene beoefenaar beschouwt als Dorn therapie kan aanzienlijk verschillen van wat een andere beoefenaar onder "Dorn therapie" verstaat. Bovendien wordt Dorn therapie meestal uitgevoerd door leken - voornamelijk alternatieve beoefenaars. Het beroep van Heilpraktiker is geen door de staat erkende opleiding en ook geen onderwijsberoep.
In het algemeen moet gezegd worden dat er sinds de jaren 2010 een grote discussie gaande is over de risico's van manuele geneeskunde, die is aangewakkerd door chiropractie. Vooral voor manipulaties van de halswervelkolom is het tegenwoordig zeer controversieel of ze niet gepaard gaan met onverdedigbaar hoge risico's voor de behandelde personen (bijv. voor beroertes). Of deze risico's ook gelden voor de vergelijkbare maar niet identieke therapiemethode "Dorn therapie" is momenteel onduidelijk.
Bronnen en aanvullende literatuur:
Over de gevaren van manipulatie van de halswervelkolom in de Chiropractie:
- Het vuile geheim van chiropractie: Nekmanipulatie en beroertes
- Edzard Ernst, Sterfgevallen na chiropractie: een overzicht van gepubliceerde gevallen
- Edzard Ernst en Kevin Smith, Informed Consent, More Harm than Good?, (123-151), (2018).
- Gabrielle Swait en Rob Finch, Wat zijn de risico's van manuele behandeling van de wervelkolom? Een scoping review voor clinici, Chiropractic & Manual Therapies, 25, 1, (2017).
- Mina G. Safain, Jordan Talan, Adel M. Malek en Steven W. Hwang, Spontane atraumatische occlusie van de wervelslagader door fysiologische cervicale extensie, Journal of Neurosurgery: Spine, 20, 3, (278), (2014).