Prijskaartjes zie je bijna elke dag. Ze worden verondersteld duidelijkheid en transparantie te scheppen. Toch wordt er vaak om gevochten in de rechtszaal en in de politiek. In dit artikel onthullen we de geheimen die verborgen zitten op prijskaartjes en laten we zien hoe professionals prijskaartjes correct lezen om te voorkomen dat ze een koopje mislopen.
Veel ruimte voor veel informatie?
De handel klaagt vaak dat de prijskaartjes te vol zijn. Dit zou consumenten verontrusten en irriteren. Het verhaal van de lobbygroepen is dan regelmatig dat er geen verdere informatieverplichtingen aan de handel moeten worden opgelegd omdat dit de consument schaadt. Wat is de waarheid van dit verhaal en wiens schuld is het?
Als we naar een typisch prijskaartje kijken, is het eerste wat ons opvalt dat er visueel veel gebeurt: prijzen, basisprijzen, handelsnaam, fabrikant, gramgewicht, streepjescodes: er is genoeg om naar te kijken!
Overigens wordt vaak over het hoofd gezien dat in veel detailhandelsbedrijven de etiketten letterlijk "van de rol" komen. Dit betekent dat de breedte van het prijskaartje volledig variabel is. Duidelijkheid zit dus niet alleen in het oog van de toeschouwer, maar wordt vaak ook gecreëerd door informatie in een kleine ruimte te "persen".
Maar hoeveel van de ruimte wordt echt gebruikt voor verplichte informatie? We hebben verschillende prijsetiketten gecontroleerd en vastgesteld dat veel van de gegevens die erop staan niet wettelijk verplicht zijn. Ze dienen ook helemaal niet om de consument te beschermen. Hij wordt niet eens geacht ze echt waar te nemen.
In de afbeelding hierboven hebben we de informatie gemarkeerd die wettelijk verplicht is. Daarbij hebben we ook de informatie "At -30%" als verplicht beschouwd ten gunste van het bedrijf in kwestie, hoewel dit ook anders kan worden gezien.
Het resultaat: Alleen de groene gebieden worden gebruikt om verplichte informatie te geven. Dit is ongeveer 45 % van het gebied.
Lees prijskaartjes als de pros....
Onze vereniging controleert prijsetiketten op consumentenmarkten in het hele land en treedt op tegen overtredingen. Ons inspectieteam is daarom zeer vertrouwd met prijsetiketten en weet precies welke verborgen vermeldingen er op prijsetiketten te vinden zijn.
We laten je zien welke je niet mag missen en welke je gerust kunt overslaan. Laten we eens kijken naar een typisch prijskaartje en de informatievelden benoemen met nummers van 1 tot 9:
[1] Productaanduiding
De productaanduiding is vooral nodig om het label aan de goederen te kunnen toekennen.
[2] Eindprijs
De uiteindelijke prijs of totale prijs is de prijs die daadwerkelijk voor de goederen moet worden betaald. Of een aanbetaling mag (of zelfs moet) worden meegerekend, is onderwerp van verschillende procedures en ligt momenteel ter beoordeling bij het Europese Hof van Justitie.
[3] Basisprijs
De basisprijs helpt om verborgen prijsverhogingen op te sporen. Van alle prijsindicaties moet deze altijd het duidelijkst zijn. Voor goederen in waterige oplossing (maar niet in olieachtige oplossing) moet de basisprijs gebaseerd zijn op het uitlekgewicht.
[4] Aanduiding "eenmalig" of "herbruikbaar
De aanduiding "wegwerp" of "herbruikbaar" geeft aan dat er ook statiegeld moet worden betaald. Herbruikbaar is het ecologisch voordeligere model. De grootte van het lettertype is wettelijk voorgeschreven. Het moet overeenkomen met de grootte van de (eind)prijs.
[5] Inhoud van de verpakking of handelsklasse
De inhoud van de verpakking moet op het prijskaartje worden vermeld. Het moet verwijzen naar de werkelijke inhoud en niet - zoals helaas soms het geval is - naar de theoretische inhoud van de buitenverpakking.
Voor sommige producten, vooral groenten en fruit, is het ook verplicht om de handelsklasse aan te geven (bijv. aardappelen, HK 2).
[6] Aanvullende informatie (vrijwillig)
Er wordt vaak extra informatie gegeven om de goederen te promoten. Deze informatie is vrijwillig en dient meestal voor verdere promotie.
[7] Tijdspecificatie (vrijwillig, gericht op de werknemers)
Vaak staat er tijdsinformatie op etiketten, bijvoorbeeld in de vorm van de kalenderweek (hier: week 42) of wordt er een datum gegeven. Deze informatie is vrijwillig en gericht op de werknemers. De informatie geeft bijvoorbeeld aan of de goederen bij een foldercampagne horen (hier: de folder voor kalenderweek 42). Niet zelden vind je een aanduiding van het type KW1904. Dit geeft de 4e kalenderweek in 2019 aan.
Soms staat er ook een datum bij. Dit is meestal de datum van de laatste prijswijziging.
[8] EAN (vrijwillig, gericht op werknemers)
Op veel markten staat dit op het etiket (soms ook als streepjescode). Enerzijds kan dit nummer worden gebruikt om te controleren of dit etiket echt bij het betreffende product hoort, omdat hetzelfde nummer op de verpakking staat. Aan de andere kant wordt het gebruikt voor het inventariseren van de voorraad. Medewerkers met handscanners kunnen het EAN dan automatisch registreren en alleen het aantal nog aanwezige artikelen invoeren.
[9] "Verstoorder" (optioneel)
De verstoorders zijn bedoeld om de aandacht van consumenten op het specifieke artikel te vestigen.