Naast homeopathie zijn er nog veel meer "populaire" middelen die ook geheel of overwegend door apotheken worden verkocht en aangeprezen. Dit zijn onder andere de schijnbaar zeer populaire "Schüßler zouten".
De "Schüßler zouten" worden vaak gelijkgesteld of verward met homeopathie. Ze zijn echter een onafhankelijke uitvinding van de Oldenburgse arts Wilhelm Heinrich Schüßler (1821 tot 1898), hoewel ze gedeeltelijk verbonden zijn met de homeopathie. Maar omdat ze bij de productie minstens gedeeltelijk de homeopathische principes volgen, behoren ze wettelijk tot de homeopathie en zijn ze daarom geneesmiddelen volgens de Geneesmiddelenwet en vallen ze onder de apotheekplicht.
Oorspronkelijk wilde Schüßler een "verkorte vorm" van homeopathie ontwikkelen, die hij "biochemische genezing" noemde. Zijn basisveronderstelling was dat ziekten door niets anders werden veroorzaakt dan door verstoringen van de mineralenbalans in de lichaamscellen en zo het hele metabolisme zouden verstoren. Hij "potentieerde" zijn basisstoffen zoals in de homeopathie, d.w.z. hij maakte sterk verdunde preparaten, omdat alleen op die manier de "ionen" volgens Schüßlers opvatting in het inwendige van de cel konden doordringen. Dit moest worden aangevuld met een speciaal dieet, dat de mineraaltekorten buiten de cel moest opheffen om "het evenwicht tussen de binnen- en buitenkant van de cel" te herstellen. Gewoonlijk worden Schüßler zouten met een potentie van D12 (wat overeenkomt met een verdunning van 1 op 1o12(dit laatste is een getal waarin de eerste 1 wordt gevolgd door twaalf nullen).
Hoewel dit een afscheid betekende van de "spirituele levenskracht" van de homeopathie, was het slechts de basis voor een andere speculatieve doctrine die - zeer verdacht - geloofde de oorzaak en genezing van praktisch alle ziekten in één methode te vatten. Tegenwoordig weten we door de moderne etiologie (de studie van de oorsprong van ziekten) en pathologie (de studie van ziekten) dat het volkomen onzinnig is om het immense aantal factoren waaruit "ziekte" voortkomt, toe te schrijven aan één oorzaak. Schüßler kon dat zeker nog niet weten - maar tegenwoordig weten we het heel goed.
Schüßler redde zich - in een tijd dat er al meer dan 1000 homeopathische middelen waren - met 12 "functionele middelen". Hij geloofde dat dit de minerale zouten waren die overbleven na verbranding van menselijk weefsel. Hij was echter niet helemaal één met zichzelf, want tijdens zijn leven bracht hij nog wijzigingen aan in deze catalogus. Zelfs na zijn dood bleven zijn volgelingen de catalogus veranderen en uiteindelijk kwamen er nog 15 "supplementen" bij, en later nog zeven "biochemische remedies".
Het enige wat nog ontbrak was de diagnostische methode - hoe bepaal je het veronderstelde mineralentekort in de cellen? Schüßler vond hiervoor de "gezichtsanalyse" uit. Hij dacht dat hij het betreffende mineralentekort kon herkennen aan verschillende tekenen op iemands gezicht. Een methode die toen en nu elke wetenschappelijke basis ontbeert. Een uitgebreide vorm van de "gezichtsanalyse" wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt door alternatieve behandelaars onder de naam "Sonnerschau".
Om misverstanden te voorkomen: natuurlijk zijn er ziektebeelden die veroorzaakt worden door een tekort aan mineralen in het lichaam, die behoren tot de "gebreksziekten". Maar dit is maar een heel klein deel van het totale aantal ziekten. Als zo'n deficiëntietoestand al merkbaar is door symptomen, kan dit alleen worden gecompenseerd met relatief grote doses van de ontbrekende stoffen. Dit wordt substitutietherapie genoemd. Er moet ook rekening worden gehouden met de verliezen tijdens de opname via het spijsverteringskanaal. Het is absurd en zinloos om te proberen tekorten aan mineralen te bestrijden met homeopathische doses zoals die in de Schüßler zouten zitten.
De effectiviteit van de Schüßler zouten is verschillende keren onderzocht, maar er kon geen farmacologisch effect worden gevonden. Een specifiek medicinaal effect kan daarom niet worden verwacht van Schüßler zouten. Dit wordt niet veranderd door het feit dat er veel reclame wordt gemaakt voor deze producten en dat de fabrikanten uitgebreide "trainingen" aanbieden voor apotheekmedewerkers. En dat ze ook volgens de Geneesmiddelenwet als "homeopathie" worden beschouwd en de status van geneesmiddel kunnen claimen zonder bewijs van werking - uitsluitend omdat de Europese Geneesmiddelenwet homeopathie uitsluitend definieert aan de hand van de productiemethode (het potentiëringsproces).
Meer over de persoon van Schüßler ook op de Encyclopediepagina van de "Homöopedia" van het Informatienetwerk Homoeopathie.Gezondheid